ارزیابی بلندمدت استراتژی‌های مدیریت دام در شرایط خشکسالی(مطالعه موردی: عشایر استان فارس)

خشکسالی و نوسانات آب و هوایی مهم‌ترین چالش های مدیریت دام- مرتع برای دامداران عشایری است که عمدتا به مراتع طبیعی وابسته هستند. بنابراین بررسی شیوه‌های مدیریتی تولیدکنندگان دام در طول دوره‌های خشکسالی بسیار حیاتی است. هدف این مقاله، ارزیابی استراتژی‌های مدیریت دام شامل نقدکردن(فروش) جزیی دام و خرید علوفه تکمیلی در شرایط خشکسالی برای دامداران عشایری است. بدین منظور از مدل برنامه‌ریزی ریاضی چند دوره‌ای با در نظر گرفتن روند پویای تعداد دام استفاده شد. داده‌های مورد استفاده با تکمیل پرسشنامه از عشایر با روش نمونه‌گیری تصادفی چندمرحله‌ای و از اداره‌ی امور عشایر فارس جمع‌آوری شد. نتایج نشان داد که استراتژی خرید علوفه درآمد ناخالص بزرگتری نسبت به استراتژی نقد کردن دام دارد. اما این استراتژی نیازمند هزینه‌ی اضافی بالایی برای خرید علوفه است و در شرایطی که خشکسالی گسترده اتفاق می‌افتد، هزینه‌های اضافی منجر به کاهش سود خالص در همه‌ی سناریوها و ریسک بیشتر نسبت به سناریوهای استراتژی نقد کردن گله می‌شود. بهرحال، استراتژی خرید علوفه در خشکسالی‌های طولانی سود منفی نسبت به استراتژی فروش دام دارد و فشار تخریب مراتع را نیز شدت می‌بخشد. استراتژی نقد کردن دام گرایش به مخاطره و استرس‌های مالی کمتری به‌طور بالقوه نسبت به استراتژی خرید علوفه دارد و در طول خشکسالی طولانی بهترین بازده خالص را نسبت به استراتژی خرید علوفه برای غلبه بر محدودیت عرضه علوفه ایجاد می‌کند. بنابراین براساس نتایج، در بلندمدت استراتژی نقد کردن جزئی دام توصیه می‌شود.